Publikujemy fragment wspomnień generała Lucjana Żeligowskiego, który ze swoją 10 dywizją piechoty walczył od 7 do 11 sierpnia we wschodniej części ówczesnego powiatu pułtuskiego. Później bił się pod Radzyminem. Był niewątpliwie jednym z najlepszych polskich generałów w wojnie z bolszewikami.
Dywizja, po odejściu spod Ostrowi, zajmowała linię Udrzynek – Przetycz, mając pułk ułanów na lewym skrzydle. Sztab stanął w Wyszkowie. 7 sierpnia przybył do sztabu dywizji ówczesny dowódca armii, generał Jędrzejewski, informując mnie najściślej poufnie o planach Naczelnego Dowództwa dotyczących przyszłej bitwy. Generał dodał, że konieczne jest utrzymanie dywizji w Wyszkowie do 10 sierpnia, tj. do czasu kiedy będą gotowe fortyfikacje na linii obronnej Warszawy, wątpił jednak, czy to się uda, i pytał o moje zdanie. Zapewniłem generała, że do 10 utrzymujemy się na tej linii i tego samego dnia zarządziłem wypad na Długosiodło, wzdłuż toru kolejowego. Z oddziałem wypadowym wysłałem dwa pociągi pancerne. Jako skutek tego wypadu było mocne obsadzenie skraju lasu koło wsi Jaszczołty oraz wzięcie jeńców z 33 dywizji kubańskiej. Już wtedy stwierdziliśmy ruch kolumn nieprzyjacielskich na północy w stronę Różan.
10 sierpnia zastał dywizję na linii Brańszczyk – Trzcianka – Porzędzie. Niewielkie cofnięcie się lewego skrzydła wywołane zostało odejściem grupy generała Baranowskiego na Pułtusk. Tegoż dnia przybył ponownie do sztabu dywizji generał Jędrzejewski. Zadanie dywizji było wykonane. Zachodziło pytanie, czy mamy rozpocząć zapowiedziany odwrót. Generał zapytał telefonicznie sztab frontu. Odpowiedź brzmiała, że byłoby pewne, czy wobec walk pod Pułtuskiem, Serock nie zostanie do jutra zajęty, a zatem i szosa doń wiodąca. Wobec tego generał Jędrzejewski zatelefonował, że pozostanie dywizji jest możliwe, ale być może, że jutro będzie się musiała cofać nie na Serock, lecz na Radzymin – Jabłonnę, czyli po lewym brzegu Bugu. Ze sztabu frontu nadeszła odpowiedź, że konieczne jest cofnięcie dywizji na Serock, a więc trzeba wykonać odwrót dzisiaj. W następstwie dywizja, 11 [sierpnia] przed południem skoncentrowała się w Serocku. (…)
Fragment pochodzi z książki „Wojna w roku 1920 wspomnienia i rozważania”